یادداشت :شایسته سالاری» را جدی بگیریم
سید حسن چلک، رییسانجمن مددکاران اجتماعی ایران(رومه شرق، 6 آبان 1398)
یکی ازبزرگترین آرزوهای من این است که در هر جایی هر کسی سر جایش خودش بنشیند.به عبارت بهترهر کسی جایی بنشیند و منصبی را بگیرد که شایسته اش است. شایسته سالاری شیوه‌ای از مدیریتگفته میشود که در آن دست‌اندرکاران بر پایه توانایی و شایستگی‌شان برگزیده شوند ونه بر پایه قدرت مالی یا موقعیت اجتماعی و فامیلی. فناوری‌های نوین و شتاب تحول وتغییر، نیاز به نیروی انسانی متخصص را بیش از پیش کرده‌است. این امر بنگاه‌ها ودولت را به سوی نظام و سیستمی شایسته سالار رهنمون می‌کند. در جوامع شایسته سالار،نگرش‌های خویشاوندسالاری، قبیله گرایی، حزب سالاری و غیره مطرود است. نظام شایسته سالار، نظامی است کهدر آن افراد مناسب در مکان و زمان مناسب منصوب شده و از ایشان بهترین استفاده درراستای اهداف فردی، سازمانی و اجتماعی بشود.
باید توجهداشت که شایسته سالاری، نه یک نوع حکومت، بلکه یک فرهنگ میباشد. شایسته سالاریغالباً و به اشتباه یک نوع حکومت تلقی میشود، در حالی که شایسته سالاری در حقیقتیک رویکرد و یک نهاده برای انتصاب اشخاص در یک حکومت است. افراد در سیستم شایستهسالار، بر اساس معیارهای متغیری از شایستگی مورد داوری قرار می‌گیرند. این معیارهامی‌توانند زمینه‌های گسترده‌ای، از هوش گرفته تا پایبندی به اخلاق، از استعدادعمومی تا دانش در زمینه خاص را در بر بگیرند.
گرچه من فکر می کنم که شایسته سالاری بیشتردر حرف مورد توجه بوده و در عمل این موضوعبا توجه به شواهد و قراین متعدد در کشور ما شبیه به طنز شده است.
در دین مبین اسلام همبراین موضوع تاکید وتصریح شده است و نمونه های مختلفی در صدر اسلام وجود دارد کهگویای توجه به این موضوع می باشد:حضرت علی علیه السّلام در نامه ای به قاضی منصوبخود در اهواز نوشته اند که:ای رفاعه بدان که این حکومت امانتی است کههرکس به آن خیانت کند،لعنت خداوند را تا روز قیامت به همراه خواهد داشت و هرکسخیانت کاری را به کار گیرد پیامبر اکرم (ص) در دنیا و آخرت از او بیزار است».
سعدی» یکی از شاعران نامیکشور هم در خصوص شایسته سالاری چنین گفته است:
گرت مملکتباید آراسته / مده کار معظم به نوخاسته
به خردان مفرمای کار درشت / کهسندان نشاید شکستن به مشت
نخواهیکه ضایع شود روزگار/ به ناکار دیدهمفرمای کار
در واقع می توان گفت کهمسئولیت ها،امانت های بسیار مهمی هستند که باید به اهلش سپرده شود.آنان که بدونداشتن شایستگی های لازم،خود را در مقام اداره قرار می دهند یا آنهایی که افراد رابدون شایستگی های لازم برای اداره امور می گمارند،بالاترین خیانت ها را مرتکب شدهو سبب هلاکت خود و دیگران می شوند و در دنیا و آخرت مورد غضب قرار خواهند گرفت.
حضرت علی(ع) در جایدیگر در یکی از سخنان خود در تبیین بر سر کار آمدن افراد نااهل و پیامدهای تصدیامور به دست نا اهلان می فرماید که:
همانا شما دانستید کهسزاوار نیست بخیل بر ناموس و جان و غنیمت ها و احکام مسلمین،ولایت و رهبری یابد وامامت مسلمین را عهده دار شود، تا در اموال آنها حریص گردد،و نادان نیز لیاقترهبری ندارد تا با نادانی خود مسلمانان را به گمراهی کشاند و ستمکار نیز نمی تواندرهبر مردم باشد که با ستم حق مردم را غصب و عطاهای آنان را قطع کند،و نه کسی که درتقسیم بیت المال عدالت ندارد زیرا در اموال و ثروت آنها حیف و میل می کند و گروهیرا بر گروهی مقدم می دارد،و رشوه خوار در قضاوت نمی تواند امام باشد زیرا که برایداوری با رشوه گرفتن حقوق مردم را پایمال و حق را به صاحبان آنها نمی رساند و آنکسی که سنت پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله را ضایع می کند لیاقت مدیریتندارد».
در جای دیگر امام علیعلیه السّلام یکی از آفات حکومت و دولت را حاکمیت افراد پست دانسته و میفرماید:ریاست و حاکمیت فرومایگان و بی تجربه ها تازه به دولت رسیده،نشانه انحلال وانحطاط دولت هاست.
حال با تامل بر آن چهما داریم می بینیم باید اعتراف تلخی کنیم و آن این که در بسیاری از منصب هایمدیریتی ما شاهد حضور افرادی هستیم که تخصص شان با مسئولیت های شان به هیچ وجهتناسب ندارد.در چنین شرایطی نباید انتظار داشته باشیم که امور به خوبی مدیریتشوند.پیامدهای اجتماعی این نوع واگذاری منصب ها و مدیریت ها افزایش فساد، افزایشهزینه سازمان ها، بی اعتمادی به سازمان ها و. خواهد بود.ولی باز هم می بینیم کهافرادی هستند که برای حفظ میز مدیریت شان (که نه بر اساس شایستگی، بلکه فقط براساسارتباط بدست آوردند) دست به هر اقدامی می زننددر واقع می توان گفت که شایستهسالاری طنز تلخی است.البته این یاداشت زحمات وتلاش های مدیران ایرانی را نمی خواهدزیر سئوال ببرد که قدر دان زحمات این تعداد کم مدیران شایسته هستم.اما.
« اطلاع رسانی درباره ایدز را فراموش نکنیم»
,شایسته ,سالاری ,های ,یک ,ها , ,شایسته سالاری ,که در ,یکی از ,که شایسته
درباره این سایت