| رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران |
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، کرونا تمام زندگی اجتماعی، اقتصادی، ی و فرهنگی مردم راتحت الشعاع قرار داده است، قرنطینه در دوران کرونا آسیب های روحی و روانی زیادی برخانواده ها تحمیل کرده، از جهت فرهنگی هم بیماری کرونا در همین مدت کوتاه، توانستفرهنگ و سبک زندگی مردم را در جهت به زیستن و ارتقای بهداشت و سلامتی تغییر دهد،طبق تحقیقات صورت گرفته با شیوع ویروس کرونا خشونت های خانگی هم در تمامدنیا افزایش داشته است، برخی کشورها هم به دلیل احتمال افزایش خشونت، خرید نوشیدنیهای الکی را در دوران کرونا محدود کرده اند، تعدادی از کشورهای اروپایی هم در مکانهای عمومی امکانات مشاوره روان شناسی در اختیار قرار داده اند تا مردم دسترسی آسانو رایگان به مشاوره روان شناسی داشته باشند در این خصوص با سید حسن چلک» رئیس انجمنمددکاران اجتماعی ایران گفتگویی انجامدادیم که در ادامه می خوانید.
از نظر شما بحران کرونا چه آسیبها و تبعاتی برای مردم جامعه به دنبال داشت؟
هر بحرانی عوارض وپیامدهای مختلفی به دنبال دارد که پوشش و گستره این عوارض و پیامدها به افراددرگیر بحران و پیش بینی های افرادی که بحران را مدیریت می کنند، بر می گردد، عوارضو پیامدهای ویروس کرونا همه کشورهای جهان را درگیر کرده. یکی از عوارض جدی آنمربوط به حوزه روانی و سلامت اجتماعی است که در زمان بحران بهتر شناخته می شود لذاعوارض منفی روانی و اجتماعی مسئله ای است که بعد از پایان دوره بحران باقی مانده ومردم باید به آن بپردازند لذا توجه به این مسئله بسیار تعیین کننده و تاثیرگذاراست. نکته قابل توجه این است که مسایل روانی و اجتماعی که در حال حاضر افزایشیافته، مربوط به ویروس کرونا نیست بلکه از قبل وجود داشته و امروز به دلیل عدارت گفت و گو، خانواده بودن و مهارت های خود مراقبتی و اینکه مجبور به ماندن درکنار یکدیگر شدیم، بیشتر بروز کرده است؛ به عنوان مثال نگرانی مردم نسبت بهتاثیرات اقتصادی کرونا در زندگی شان ااما به دوران کرونا بر نمی گردد بلکه قبلاز آن هم وجود داشته است.طبق آمار وزارت بهداشت در حوزه سلامت و روان 23 تا 25درصد مردم حداقل مبتلا به یکی از اختلالات روانی هستند که این امر بیانگر درگیریجامعه ما با این مسایل در قبل از کرونا می باشد.
طبق پژوهش های صورت گرفته میزانخشونت در بحران کرونا در جامعه افزایش یافته است، نظر شما در این خصوص چیست؟
من خیلی موافق این مسئلهکه کرونا باعث افزایش خشونت در خانواده شده است، نیستم بلکه با آمدن کرونا اینمسایل مشهود شده اند، چون وقتی افراد مهارت های گفت و گو، مهارت ارتباطی، کنترلخشم، تصمیم گیری، مهارت شاد زیستن و خود مراقبتی را بلد نباشند قاعدتا چنین مسایلیهم در چنین شرایطی پیش می آید؛ این در حالی است که افرادی که سبک های ارتباطیمناسب در رفتارشان را انتخاب کنند، کمتر با این مشکلات روبرو می شوند.یکی ازنیازهای خانواده‌ها در این شرایط و در دوران پسا کرونا بازنگری در کارکردهایخانواده و مهارت‌های مورد نیاز خانواده‌ها است. بحران کرونا نه اولین بحران بوده ونه آخرین آن خواهد بود. در تاریخ زندگی ما همیشه بحران‌های مختلف به وقوع می‌پیونددکه می‌توان با تدبیر و کسب مهارت‌های متعدد با عوارض اجتماعی و روانی کمتر آنها راسپری کرد.
چند نوع سبک ارتباطی داریم؟
سه نوع سبک ارتباطی ازقبیل سبک ارتباطی منفعلانه، سبک ارتباطی پرخاشگرانه و سبک ارتباطی جرأت مندانهداریم. افراد دارای سبک ارتباطی منفعلانه در زمان بحران تاثیر منفی می پذیرند،افرادی که سبک ارتباطی پرخاشگرانه دارند به دیگران زور می گویند و افرادی هم کهدارای سبک ارتباطی جرات مندانه هستند (تعداد این افراد کم است) در هر شرایطی با هرموضوعی منطقی برخورد می کنند لذا ماندن طولانی مدت در کنار هم در بحران کرونا نشانداد که ما خیلی با خانواده بودن را بلد نیستیم.
سرمایه اجتماعی تا چه اندازه میتواند در مدیریت بحران ها تاثیرگذار باشد؟
یکی از مهمترین سرمایههای هر جامعه برای خروج از بحران، سرمایه اجتماعی» است که درصورت بالا بودن آن، مدیریت بحران بهتر صورت می گیرد. متاسفانه این در حالی است کهاین مسئله در کشور ما پایین است. همان طور که مشاهده کردیم در زمان شیوع کرونا بهمحض کمیاب شدن ماسک، عده ای اقدام به احتکار آن کردند که این امر نتیجه پایین بودنسرمایه اجتماعی در جامعه است؛ بنابراین مشکل سرمایه اجتماعی، در دوران کرونا ایجادنشده، ممکن است به دلیل عملکرد مسئولان این مولفه های اجتماعی تشدید شوند ولیواقعیت چیز دیگری است.
شما مسایل مربوط به قوانیناجتماعی در پسا کرونا را چگونه ارزیابی می کنید؟
مسایل قوانین اجتماعی پساکرونا یک مسئله بسیار مهم و جدی است که در صورت عدم اتخاذ تدابیر لازم، مشکلاتزیادی به دنبال خواهد داشت، به عنوان مثال خانواده های داغدار بدون طی فرآیند سوگ،عزیزان خود را به خاک سپردند که این امر عوارض و پیامدهای روحی و روانی زیادی برایافراد به جا می گذارد؛ بنابراین باید تدابیر لازم در این خصوص اتخاذ شود که ارتباطبا خانواده های داغدار، بازدید منزلی با رعایت اصول حرفه ای مددکاری اجتماعی وارایه مشاوره های رایگان به آنها از جمله خدماتی است که می توان در این شرایط بهخانواده ها ارایه داد. در چنین شرایطی نه تنها افرادی که از کرونا آسیب دیده اندبلکه خانواده هایی که عزیزان خود را به دلیل ناراحتی غیر از کرونا (بیماری قلبی)از دست داده اند باید به مراکز ارایه کننده خدمات حوزه روانی و اجتماعی معرفی شوندتا خدمات لازم را دریافت کنند، چون آنها نیز به دلیل شرایط کرونا فرآیند سوگ را طینکرده اند، ضمن اینکه بحث سوگ به شرایط فرهنگی بسیار نزدیک است؛ بنابراین اتخاذاقدامات لازم به کاهش عوارض منفی ناشی از عدم سوگواری خانواده ها کمک قابل توجه ایمی کند.
کرونا چه تاثیری در نگرانی هایاقتصادی جامعه دارد؟
مسئله مهم دیگر در اینشرایط، کاهش نگرانی های مردم در حوزه اقتصادی به معنای تامین اجتماعی است. هرچندتسهیلاتی از سوی دولت ارایه می شود، ولی این میزان، کفاف روزهای طولانی قرنطینه درکرونا را نخواهد کرد. طبق اعلام وزارت بهداشت، فوتی های کرونا بیشتر افراد فقیربودند، بنابراین در صورتی که تصمیمات لازم و مناسب در این خصوص صورت نگیرد بایدمنتظر پیامدهای منفی این بحران در آینده باشیم. ما باید مهارت ارتباطی و اجتماعیلازم را بیاموزیم، ضمن اینکه یادگیری این مهارت ها هم اکتسابی است. اگر خودماننخواهیم یاد بگیریم، یاد نخواهیم گرفت. ما باید کنترل خشم و حتی مراقبت ازسالمندان را هم بیاموزیم.
با توجه به استرس ها و اضطرابهای بحران کرونا، خانواده ها چگونه باید از کودکان نگهداری و حفاظت کنند؟
طبیعی است در هر بحرانیگروه های مختلف تاثیرات متفاوتی می گیرند. قطعا کودکان در تمام بحران ها به دلیلسن و مهارت هایی که دارند، تاثیرپذیری شان از بحران ها متفاوت است. شرایط بحرانیکرونا باعث گوشه گیری، احساس گناه و کاهش ارتباطی کودکان می شود لذا لازم است درهر بحرانی برای گروه هایی مانند کودکان که تاثیرپذیری بیشتری داشته و احتمال بروزخطر در آنها زیاد است، برنامه های ویژه ای پیش بینی شود، چون آثار ماندگار و عوارضروانی اجتماعی کودکان به مراتب شدیدتر از بزرگسالان است؛ مثلا کودکی که پدرش فوتکرده قطعا نوع خدماتی که باید دریافت کند با کودکی که هیچ عزیزی را از دست نداده،متفاوت است.
طبق پژوهش های صورت گرفته کودکآزاری در بحران کرونا افزایش داشته است، نظر شما در این زمینه چیست؟
با پژوهشی که توسطشهرداری تهران صورت گرفت، بعد از کرونا تنش بین والدین و فرزندان بین 50 تا 56درصد بوده است. نکته قابل توجه این است، پیامکی که اورژانس اجتماعی در خصوص خشونتکودکان به مردم ارسال کرد، نقش مهمی در معرفی این منبع اجتماعی به جامعه داشت.شاید تا قبل از کرونا بسیاری از مردم هیچ شناختی از اورژانس اجتماعی نداشتند لذامردم به محض معرفی این منبع، تمایل بیشتری به استفاده از ظرفیت آن پیدا کردند. طبقپژوهش های صورت گرفته، بحران همیشه عوارضی به دنبال دارد اما بحران کرونا متفاوتتر از همه آنهاست، چون تنها راه پیشگیری کرونا ماندن در خانه بود و اجرای طرح هاییهمانند فاصله فیزیکی (نه فاصله اجتماعی) از یک سو و ضعف مهارت های فوق (مهارت هایارتباطی، گفت و گو، خود مراقبتی و .) در قرنطینه طولانی مدت از سوی دیگر، موجبافزایش تنش بین اعضای خانواده ها شده است، منتهی این امر به منزله قبول این ضعف هادر دوران بحران کرونا نیست بلکه در گذشته بوده و اکنون مشهود شده است.
پایان پیام/ خبرگزاری شبستان/26فروردین99
« اطلاع رسانی درباره ایدز را فراموش نکنیم»
کرونا ,های ,بحران ,اجتماعی ,ها ,خانواده ,بحران کرونا ,سبک ارتباطی ,در این ,است که ,به دلیل ,یکدیگر شدیم، بیشتر ,انجمن مددکاران اجتماعی
درباره این سایت