اورژانس اجتماعی و خشونت خانگی
سیدحسن چلک. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
این روزها که حال‌واحوال کروناییجهان و کشور زندگی مردم را تحت‌تأثیر قرار داده، وقوع اتفاقات دیگر از قبیل قتلرومینا، دختر گیلانی ما، در فضاهای مجازی و غیرمجازی بخش مهمی از اخبار کشور را بهخود اختصاص داده است؛ قتلی که توسط پدر؛ یعنی نزدیک‌ترین فرد به رومینا در منزل بهفجیع‌ترین شکل ممکن؛ یعنی با استفاده از داسی که برای بریدن علف‌های هرز و درویمحصولات کشاورزی است، صورت گرفت. فارغ از اینکه دلایل چه بود، چون موضوع اینیادداشت نیست، قصد دارم به این موضوع بپردازم که استفاده از منابع اجتماعی موجودبرای حمایت از افرادی مانند رومینا که شرایط برای بازگرداندن آنها (حداقل در آنزمان) مناسب نیست، وجود دارد، ولی به دلیل عدم باور به این منابع یا عدم شناختمنابع اجتماعی، به‌موقع و به درستی استفاده نمی‌شود. موضوعی که بسیاری ازکارشناسان بر آن تأکید داشتند این بود که ای‌کاش قاضی پرونده قبل از ارجاع رومینابه منزل پدری، طبق اختیارات قانونی، از منابع اجتماعی موجود از قبیل اورژانساجتماعی استفاده می‌کرد تا با مداخلات مددکاران اجتماعی و روان‌شناسان زمینه برایپذیرش اجتماعی این دختر در منزل بعد از بروز مشکلی (یا جرمی) که برایش پیش آمدهفراهم می‌شد؛ برنامه‌ای که سابقه 22 ساله در کشور دارد و از سال 1378 تدوین شدهاست و از جمله گروه‌های هدف آن افرادی هستند که شرایط خانه برای حضورشان مساعدنیست که رومینا دقیقا چنین شرایطی را داشته است که طبق اطلاعات و اخبار منتشرشده،ایشان اعلام کرده بودند که من را به منزل نفرستید. فرض بر اینکه ایشان هم نگفتهباشد، با توجه به اینکه موضوع اصلی این اتفاق به موضوع ناموسی» برمی‌گردد و بهتناسب شرایط محیط‌های کوچک و فرهنگ مردم و پیش‌بینی واکنش‌های احتمالی خشونت‌آمیزتوسط پدر یا سایر اعضای خانواده و فامیل نسبت به رومینا قاضی می‌توانست با ارجاعموقت این دختر به بهزیستی، مدیریت بهتری برای خاتمه این پرونده اعمال کند. یکی ازموضوعاتی که در همه جوامع وجود داشته و دارد، آسیب‌های اجتماعی هستند که حکومت‌هابه شکل‌های مختلف برای کنترل آنها و ارائه خدمات به افراد آسیب‌دیده اجتماعیاقداماتی کرده‌اند. در کشور ما هم برنامه سال ۱۳۷۸ است که تسهیل دسترسی به خدماتاجتماعی برای افراد در معرض آسیب و آسیب‌دیده اجتماعی را فراهم می‌کند و کاهشپرونده‌های قضائی و انتظامی را نیز می‌تواند به دنبال داشته باشد و شناسایی آسیب‌هایاجتماعی شایع و در حال شیوع و کانون‌های آسیب‌زا را هم عملی کند. درواقع اورژانساجتماعی برنامه‌ای است که هدفش این است که فاصله بین خانه تا کلانتری پرشود.اورژانس اجتماعی درحال‌حاضر شامل چهار فعالیت: مرکز مداخله در بحران فردی،خانوادگی و اجتماعی (مرکز مادر اورژانس اجتماعی)، پایگاه خدمات اجتماعی، خط تلفناورژانس اجتماعی (۱۲۳) و خدمات سیار اورژانس اجتماعیاست که درحال‌حاضر در تمام استان‌های کشور فعالیت دارد. گروه‌های هدف اورژانساجتماعی عبارتند از: خشونت‌دیدگان خانگی از قبیل کودکان آزاردیده، همسرانآزاردیده، سالمندان آزاردیده و معلولان آزاردیده، افرادی که قصد خودکشی دارند یااقدام به خودکشی کرده‌اند و خانواده آنان، دختران و پسران فراری از منزل، ن ودختران در معرض آسیب اجتماعی یا آسیب‌دیده اجتماعی، زوجین متقاضی طلاق و افراد درمعرض بحران طلاق، کودکان خیابانی و مبتلایان به اختلال هویت جنسی در معرض آسیب ازجمله دریافت‌کنندگان خدمات اورژانس اجتماعی هستند که رومینا و رومیناها هم از جملههمین گروه‌های هدف هستند. فکر می‌کنم یکی از مشکلات ما این است که همکاران انتظامیو قضائی درخصوص این منابع اطلاعات کافی ندارند یا شاید هم اعتقادی به استفاده ازاین ظرفیت‌ها ندارند که هر دوی این موارد اشتباه است. ولی نادیده‌گرفتن اینظرفیت و تجربه 22 ساله آن، نتیجه‌اش می‌تواند بروز چنین اتفاقاتی برای افرادی شبیهرومینا باشد. فراموش نشود یکی از اهداف ماده قانون آیین دادرسی درخصوص تشکیلپرونده شخصیت و ابلاغ دستورالعمل آن توسط رئیس قوه قضائیه در شهریور سال 1398 مبنی‌برتشکیل اداره مددکاری اجتماعی در محاکم قضائی حتی تا شهرستان (به‌کارگیری مددکاراجتماعی در شهرستان) در کنار قضات بود که به نظر می‌رسد با وجود ابلاغ حدودا 9ماهه، ولی در عمل آن‌گونه که شایسته است اجرائی نشد. بنابراین چند پیشنهاد ارائهمی‌کنم؛ در آموزش‌های ضمن خدمت و دانشگاهی قضائی دروس مددکاری اجتماعی، آشنایی بامنابع اجتماعی، میانجی‌گری اجتماعی، حمایت‌طلبی، مدیریت تعت خانوادگی،تسهیلگری اجتماعی و مداخله در بحران اضافه شود. نه با این هدف که قضات جایمددکاران اجتماعی را بگیرند و به‌جای آنها اظهارنظر کنند، بلکه همین شناخت موجبخواهد شد تا از دانش این افراد به‌موقع استفاده کنند تا در صدور احکام قضائی وتصمیم‌گیری‌های دیگر با جامعیت و اشراف بیشتر اقدام و عمل کنند. انجمن مددکاراناجتماعی ایران آمادگی خود را برای هرگونه همکاری با قوه قضائیه در زمینه تدوینسرفصل‌ها و آموزش‌ها در سراسر کشور اعلام می‌کند.
منبع: رومه شرق/11 خرداد 99
« اطلاع رسانی درباره ایدز را فراموش نکنیم»
اجتماعی ,اورژانس ,رومینا ,اجتماعی، ,کشور ,منابع ,اورژانس اجتماعی ,است که ,مددکاران اجتماعی ,اجتماعی و ,در معرض ,منابع اجتماعی موجود ,انجمن مددکاران اجتماعی
درباره این سایت