شرط افزایش موفقیت مددکاران اجتماعی در کلانتری‌ها
تهران- ایرناپلاس- مراکز مشاوره و مددکاری کلانتری‌های در کاهشپرونده‌های قضایی موثرند اما کارشناسان معتقدند برای بالابردن کیفیت فعالیت اینمراکز آنها نیازمند اختیارات بیشتری هستند.
به گزارش ایرناپلاس، ازجمله راه‌حل‌های کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی مداخله موثر و به موقع از طریقارائه خدمات تخصصی مشاوره و مددکاری است که می‌تواند به ارتقا سلامت جامعه کمککند. این موضوع مهترین دلیل تشکیل مراکز مشاوره و مددکاری اجتماعی در نیرویانتظامی است.
سال۱۳۷۹ بود که نخستین مرکزمشاوره و مددکاری در کلانتری‌ها راه‌اندازی شد. قرار بود در این مراکز خدماتمشاوره‌ای در بخش‌های روان‌شناختی، خانواده، حقوقی، انتظامی، خدمات مددکاری و روان‌سنجیبه‌صورت رایگان به مراجعان ارایه شود. در واقع هدف اصلی این بود که پرونده‌ها به‌ویژهپرونده‌های خانوادگی پیش از رسیدن به سطوح بالاتر حل و فصل شوند.
فرآیند مشاوره ومددکاری در کلانتری‌ها از این قرار است که فرد پس از طی فرآیند مددکاری ومشاوره حداقل ۲ جلسه، در صورت اثبات مصالحه، به دایره قضاییبرای تنظیم صورت جلسه نهایی سازش معرفی میشود. همچنین در صورت وم نیز با معرفیمراجعه‌کننده به مراکز مشاوره تخصصی مستقر در فرهنگسراها یا اماکن دولتی برایدریافت خدمات تخصصی مشاوره، فرآیند مشاوره به شکل تخصصی پیگیری میشود و یا درصورت عدم احراز مصالحه، به دایره قضایی برای پیگیری و حل مشکلات از طریق مرجعقضایی ارجاع میشود.
در واقع روند ارائهخدمات مشاوره و مددکاری در کلانتری‌ها شامل پذیرش مراجعان، تشخیص مشکل، کمک بهمراجعه‌کننده و در آخر ارجاع است. با این حال مشاوره و مددکاری در کلانتری‌هانیازمند توسعه بیشتر است. چند روز پیش سردار حسین رحیمی رئیس پلیس پایتخت با بیاناینکه مراکز مشاوره و مددکاری باید در رأس برنامه‌های رئیسان کلانتری‌ها باشد،گفت: دوایر مشاوره و مددکاری باید جایگاه واقعی و تأثیرگذار خود را که درحقیقت ایجاد مصالحه‌ای منطقی و پایدار بین دو طرف دعواست، پیدا کنند. به گفته ویواحد مشاوره و مددکاری کلانتری‌ها باید فعال، پویا و تاثیرگذار باشند.
مراکز مددکاری اجتماعی در کلانتری‌ها چگونه شکلگرفت؟
سیدحسن چلک رئیس انجمن مددکاران ایران در گفت‌وگو باایرناپلاس با بیان اینکه کلانتری نخستین واحدی است که مردم در زمان ورود به حوزهقضایی و انتظامی، با آن مواجه می‌شوند. می‌گوید: هرچه در این حوزه‌ها رویکرداجتماعی بیشتر تقویت شود احتمال اینکه حضور مددکاران اجتماعی به صلح میان شاکی ومتشاکی منجر شود و مددکار نقش میانجی‌گری داشته باشد بیشتر میشود. همین موضوع می‌تواندبه کاهش پرونده‌های قضایی بیانجامد.
چلک ادامه می‌دهد:به یاد دارم زمانی که در سال ۱۳۷۸ اورژانس اجتماعی راه‌اندازیشد، حدود ۲۵ نفر از همکاران بهزیستی را آموزش داده بودیم کهدر کلانتری‌ها مستقر شوند. چون همزمان در دادگاه ارشاد در خیابان وزرای تهران مامددکار مستقر داشتیم، گفتیم که در کلانتری‌ها نیز این کار را انجام دهیم. بنابراینافرادی که دوره‌های تخصصی‌تر را گذرانده بودند و فعالیت‌ها را بهتر شناخته بودندانتخاب شدند اما آن زمان بنا به دلایلی اجازه ندادند افرادی خارج از پرسنل ناجا درکلانتری‌ها مستقر شوند.
وی می‌افزاید: به یاددارم آن زمان پیش‌بینی می‌کردیم بتوانیم به ۱۰۰ کلانتری در کل کشور دونیروی مددکار مستقر اعزام کنیم. به این صورت که نیرو و حقوق آنها برعهده سازمانبهزیستی باشد و فقط آنها در کلانتری‌ها مستقر شوند. هدف این بود که افراد از پلیسو کلانتری‌ها تا حد امکان به سمت دادگاه‌ها نروند و همان جا با توجه به اختیاراتموجود، صلح‌وسازش انجام شود و ارجاع نهایی به سیستم قضایی باشد؛ حتی پیش‌بینی اینبود که اگر به کار به سیستم قضایی هم ارجاع شد باز هم مددکاران اجتماعی بتواننددیدگاه‌های خود را بیان کنند که در نهایت در سال ۱۳۷۹ نخستین مرکز مشاوره ومددکاری در فرهنگسرای خاوران (جوان) راه‌اندازی شد و بعد توسعه پیدا کرد.
مددکاران ناجا نیازمنداختیارات بیشتر هستند
چلکمعتقد است، توسعه و تقویت مددکاری اجتماعی علاوه بر کلانتری‌ها در پاسگاه نیز کمک‌کنندهاست. اما مددکاران نیازمند اختیارات بیشتری هستند. اختیاراتی که اگر طرفین را بهصلح‌وسازش رساندند همان جا موضوع را حل و فصل کنند.
به گفته وی، به طورعام، موضوع‌هایی که مددکاران اجتماعی پلیس می‌توانند در آن مداخله کنند به وظایفپلیس بر می‌گردد اما همان‌طور که گفته شد این مداخله‌ها نیازمند اختیارات بیشتراست. اختیاراتی که مددکار از طریق آن بتواند مسائل را پیگیری کند.
ویادامه می‌دهد: برای افزایش این اختیارات، نیازمند بازنگری در قوانین پلیس هستیم. پلیسضابط قضایی است؛ به نظر می‌رسد در برخی موارد باید اختیاراتی به پلیس برای صلح وسازش داده شود. اگر مسئولان به دنبال کاهش پرونده‌های قضایی هستند این موضوع ضروریاست.
الگوی موفق مددکاری مستقردر کلانتری‌ها
چلک ادامه می‌دهد: دکترروری تروئل دبیرکل فدراسیون مددکاران اجتماعی در سال ۱۳۹۶ برای شرکت در همایش ۶۰ سال مددکاری به ایرانآمده بود. همان زمان او اعلام کرد، ایران تنها کشوری است که در کلانتری‌ها وپاسگاه‌ها مددکار اجتماعی مستقر دارد.
در کشورهای دیگرمددکاری اجتماعی به این شکل حضور ندارد. این موضوع آن زمان در سایت‌های جهانی نیزبازتاب داشت. دقیقا دو سال بعد در سال ۹۸ رئیس انجمن جهانیدانشگاه‌های مددکاری اجتماعی نیز به ایران آمد و همین نکته را بیان کرد. پساقدامات انجام شده خوب است اما اعتقاد دارم که مددکاران اجتماعی ناجا اختیاراتبیشتری نیاز دارند که این موضوع می‌تواند به کاهش ورودی مراجع قضایی، صلح و سازش وتهیه گزارش‌های لازم کمک کند.
کمک مددکاران اجتماعی بهتشکیل پرونده شخصیت
براساس آیین دادرسیکیفری جدید، برای مجرمان باید پرونده شخصیت تشکیل شود.بر این اساس شناخت ابعادشخصیتی و وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی متهمان، به‌ویژه اطفال و نوجوانان وکاربرد اطلاعات شخصیتی آنان در فرایند رسیدگی قضایی اعم از تحقیقات مقدماتی،دادرسی، صدور و اجرای حکم و تأثیر آن بر اتخاذ تصمیم‌های قضایی و اجرای عدالتکیفری موثر است. شهریورماه ۹۸ دستورالعملی برایتشکیل پرونده شخصیت از سوی رئیس قوه قضائیه ابلاغ شد.
به گفته چلک، طبقدستورالعملی که رئیس قوه قضائیه ابلاغ کرده، پرونده شخصیت باید در دادگستری‌هاایجاد شود. به نظر می‌رسد میشود مددکاران اجتماعی کلانتری‌ها را برای تشکیلپرونده شخصیت هم آماده کرد. همه اینها مستم بازنگری وظایف مددکاران اجتماعی ومتناسب‌سازی وظایف و اختیارات است.
وی درباره عملکردمددکاران اجتماعی در کلانتری‌ها می‌افزاید: نزدیک ۲۳ سال است که در جریانفعالیت آنها هستم و عملکرد آنها را مثبت ارزیابی می‌کنم. در این مدت آنها توسعهکمی‌وکیفی پیدا کرده‌اند. مجموعه ناجا هم نگاه مثبتی به فعالیت آنها دارد.
برای پویاتر شدن مراکزمددکاری ناجا چه باید کرد؟
باید به این موضوعاشاره کرد جنس کار مددکاران اجتماعی، مهارت، قابلیت و نوع نگاه آنها بسیار متفاوتاز همکاران حوزه قضایی و انتظامی است. ضابطان قضایی و انتظامی باید به دنبال مقصرباشند تا پرونده مختومه شود اما مددکار اجتماعی به دنبال رهایی موثر می‌گردد،اینکه چگونه بتواند سازش ایجاد کند و افراد را به زندگی برگرداند و چگونه بهافزایش مهارت‌های فرد کمک کند. به طور معمول، این دو نگاه با هم تفاوت دارد امامستم اختیارات متناسب با انتظاری است که از مددکار اجتماعی می‌رود.
چلک معتقد است برای بالا بردن بیشتر کیفیتمددکاران اجتماعی ناجا علاوه بر افزایش اختیارات آنها، آموزش مددکاران اجتماعیمتناسب با نیاز جامعه موضوعی است که نمی‌توان به راحتی از کنار آن گذشت. ناجا برایجا انداختن این موضوع تلاش خوبی کرده اما همه ظرفیت مددکاران به کار گرفتهنشده است. چون مددکاران ظرفیت و توان بیشتری دارند لذا برای اینکه بتوانند موثرترباشند نیازمند بازنگری در اختیارات مددکاران اجتماعی برای نهادینه کردن این تفکرهستیم.منبع:خبرگزاری ایرنا/31شهریور99
« اطلاع رسانی درباره ایدز را فراموش نکنیم»
اجتماعی ,مددکاران ,مددکاری ,کلانتری‌ها ,قضایی ,مشاوره ,مددکاران اجتماعی ,در کلانتری‌ها ,و مددکاری ,مشاوره و ,که در ,تشکیل پرونده شخصیت ,کاهش پرونده‌های قضایی ,برای تشکیل پرونده ,نیازمند اختیارات بیشتر
درباره این سایت